Η 46η έκδοση του Κόπα Αμέρικα 2019 ξεκίνησε και διεξάγεται στα γήπεδα της Βραζιλίας, αναζητώντας τον επόμενο κάτοχο του τροπαίου που θα γίνει και ο “βασιλιάς της Λατινικής Αμερικής”. Όμως ποια είναι αυτή η διοργάνωση που σε αντίθεση με το Euro ή το Μουντιάλ διεξάγεται σε ακανόνιστες χρονολογίες και γιατί συμμετέχουν σε αυτό ομάδες εκτός Νοτίου Αμερικής, όπως παραδείγματος χάρη η Ιαπωνία και το Κατάρ; Πάμε να δούμε την ιστορία του παλαιότερου ποδοσφαιρικού τουρνουά με εθνικές ομάδες στον κόσμο, το οποίο κουβαλάει μπόλικη δόση λατινοαμερικάνικης τρέλας!
Η ιστορία του θεσμού
Το Κόπα Αμέρικα είναι η αντίστοιχη διοργάνωση του “δικού μας” Euro, μόνο που λαμβάνει χώρα στη Λατινική Αμερική. Η πρώτη διοργάνωση διεξήχθη το 1916 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής με αφορμή τα 100 χρόνια από την ανεξαρτησία της χώρας. Στο πρώτο Κόπα Αμέρικα πήραν μέρος μόλις 4 ομάδες, οι οποίες ήταν η Βραζιλία, η Αργεντινή, η Χιλή και η Ουρουγουάη με την τελευταία να κατακτάει και τον τίτλο. Την ίδια χρονιά, το 1916 και μεσούσης της διεξαγωγής του πρώτου Κόπα Αμέρικα, ιδρύθηκε και η CONMEBOL, δηλαδή η Ποδοσφαιρική Συνομοσπονδία της Νοτίου Αμερικής (η αντίστοιχη με την UEFA στην Ευρώπη), η οποία πήρε υπό την αιγίδα της τη διοργάνωση και από τότε φροντίζει για τη διεξαγωγή της. Έως το 1975 η διοργάνωση ονομάζονταν Πρωτάθλημα Εθνικών Ομάδων Νοτίου Αμερικής (Campeonato Sudamericano de Selecciones) και έκτοτε πήρε τη σημερινή του ονομασία σε Κύπελλο Εθνών της Νοτίου Αμερικής, ή αλλιώς Κόπα Αμέρικα. Δες τις αποδόσεις για το Κόπα Αμέρικα στη Novibet Ελλάδα!
Το Κόπα Αμέρικα ξεκίνησε με τη λογική να διεξάγεται κάθε χρόνο όμως αυτό το format δεν τηρήθηκε για πολύ! Συγκεκριμένα έπειτα από δύο διαδοχικές διοργανώσεις (1916, 1917), το επόμενο τουρνουά διεξήχθη το 1919, συνεχίστηκε κανονικά για 8 χρόνια μέχρι το 1927, ακολούθησε μία παύση ενός έτους με το επόμενο τουρνουά να γίνεται το 1929 και αμέσως μετά το τουρνουά του 1929, το επόμενο έγινε ύστερα από 6 χρόνια, δηλαδή το 1935! Οι χρονολογίες διεξαγωγής του Κόπα Αμέρικα συνέχισαν να είναι ακανόνιστες με κορυφαία στιγμή το Κόπα Αμέρικα του 1959 που το τουρνουά διεξήχθη δύο φορές μέσα στον ίδιο χρόνο! Από το 2007 και έπειτα η CONMEBOL αποφάσισε το Κόπα Αμέρικα να διοργανώνεται κάθε 4 έτη, όπως το Μουντιάλ ή το Euro, όμως και πάλι δεν τήρησε το χρονοδιάγραμμα, αφού μπορεί μετά το Κόπα Αμέρικα του 2007 να ακολούθησαν κανονικά οι επόμενες διοργανώσεις το 2011 και το 2015, όμως το 2016 διοργανώθηκε ξανά τουρνουά, αυτή τη φορά επετειακού χαρακτήρα για τη συμπλήρωση των 100 χρόνων του θεσμού. Η CONMEBOL προσπάθησε να φανεί συνεπής, έτσι το Κόπα Αμέρικα 2019 συνέχιζε την ακολουθία των 4 ετών, όμως το 2020 θα ξαναγίνει Κόπα Αμέρικα. Αν αναρωτιέται κανείς γιατί; Γιατί πολύ απλά η CONMEBOL αποφάσισε το Κόπα Αμέρικα να διεξάγεται τις ίδιες χρονιές που διεξάγεται και το Euro! Τώρα αν αυτό θα τηρηθεί κανείς δεν ξέρει γιατί όπως είπαμε και πιο πάνω το Κόπα Αμέρικα κουβαλάει μπόλικη δόση λατινοαμερικάνικης τρέλας!
Λατινοαμερικάνη τρέλα volume 2.
Και αν αυτό με τις ημερομηνίες διεξαγωγής του τουρνουά σας φαίνεται παράλογο, υπάρχει και συνέχεια! Ο τρόπος διεξαγωγής του Τουρνουά (tournament format) επιτάσσει τουλάχιστον 12 ομάδες να συμμετέχουν σε αυτό. Έλα όμως που στην CONMEBOL βρίσκονται μόνο 10 μέλη – κράτη (Βραζιλία, Αργεντινή, Ουρουγουάη, Παραγουάη, Χιλή, Περού, Βολιβία, Κολομβία, Βενεζουέλα, Ισημερινός); Η λύση για πολλούς θα ήταν εύκολη: Το Σουρινάμ και η Γουινέα ανήκουν γεωγραφικά στη Νότιο Αμερική, όμως δεν είναι κράτη/μέλη της CONMEBOL και έτσι δεν μπορούν να συμμετάσχουν σε Κόπα Αμέρικα. Κανένα πρόβλημα! Η CONMEBOL αποφάσισε για να συμπληρώνονται τουλάχιστον οι 12 ομάδες και να τηρείται το format του τουρνουά να υπάρχουν προσκεκλημένοι. Κάπως έτσι βλέπουμε ομάδες που είτε ανήκουν στην ίδια Ήπειρο, όπως το Μεξικό και οι ΗΠΑ, είτε ανήκουν στο άλλο ημισφαίριο της Γης, όπως το Κατάρ και η Ιαπωνία!
Εννιά διαφορετικά κράτη έχουν δεχθεί πρόσκληση και συμμετείχαν σε Κόπα Αμέρικα: Η Κόστα Ρίκα (1997, 2001, 2004, 2011, 2016), οι Ονδούρες (2011), η Ιαπωνία (1999, 2019), η Τζαμάικα (2015, 2016), το Μεξικό (1993, 1995, 1997, 1999, 2001, 2004, 2007, 2011, 2015, 2016), η Αιτή (2016), ο Παναμάς (2016), οι ΗΠΑ (1993, 1995, 2007, 2016), το Κατάρ (2019, 2020) και η Αυστραλία (2020)! Ενώ υπήρξαν κράτη που δέχθηκαν πρόσκληση για συμμετοχή όμως την αρνήθηκαν, όπως ο Καναδάς, η Ισπανία και η Κίνα, το καθένα για διαφορετικούς λόγους!
Αν νομίζετε πως η τρέλα τελειώνει εδώ, απατάσθε! Το 2016 στην επετειακή διοργάνωση του Κόπα Αμέρικα Σεντενάριο (για τη συμπλήρωση των 100 χρόνων) η διοργάνωση “έφυγε” για πρώτη φορά από τη λατινική Αμερική και διεξήχθη στις ΗΠΑ! Πάλι καλά που η CONMEBOL δεν άλλαξε Ήπειρο γιατί ήταν ικανή και γι’ αυτό!
Κόπα Αμέρικα – Οι κατακτήσεις-τίτλοι των ομάδων και οι πρώτοι σκόρερ της διοργάνωσης
Η Ουρουγουάη είναι η χώρα με τις περισσότερες κατακτήσεις Κόπα Αμέρικα, 15 τον αριθμό (τελευταία κατάκτηση το 2011). Ακολουθούν, η Αργεντινή με 14 κατακτήσεις (τελευταία το 1993), η Βραζιλία (8 κατακτήσεις, τελευταία το 2007), η Παραγουάη (2 κατακτήσεις, τελευταία το 1979), το Περού (2 κατακτήσεις, τελευταία το 1975) και η Χίλη (2 κατακτήσεις, 2015 και 2016). Από ένα τρόπαιο έχουν στην κατοχή τους οι Κολομβία (2001), Βολιβία (1963).
Πρώτοι σκόρερ της διοργάνωσης Κόπα Αμέρικα είναι ο Βραζιλιάνος Ζιζίνιο και ο Αργεντίνος Νορμπέρτο Μέντεζ όπου μοιράζονται τη θέση με 17 γκολ έκαστος. Ακολουθούν ο Σεβερίνο Βαρέλα (Ουρουγουάη) και ο Φερνάντεζ (Περού) όπου αμφότεροι έχουν από 15 τέρματα. Άλλοι μεγάλοι σκόρερ είναι ο Μπατιστούτα (Αργεντινή, 13 γκολ), Εδουάρδο Βάργκας (Χίλη, 13 γκολ) και Χοσέ Πάολο Γκερέρο (Περού, 11 γκολ).
Κόπα Αμέρικα ενδιαφέροντα στατιστικά
-Ο Λιονέλ Μέσι (Αργεντινή) είναι ο παίκτης με τις περισσότερες ασίστ στο Κόπα Αμέρικα. Μέχρι το τουρνουά του 2019 μετρούσε 11.
-Ο Ρονάλντο (Το φαινόμενο, ο Βραζιλιάνος) έχει παίξει σε 13 παιχνίδια Κόπα Αμέρικα μετρώντας ισάριθμες νίκες!
-Το ρεκόρ με το μεγαλύτερο σκορ σε διοργάνωση Κόπα Αμέρικα το κατέχει η Αργεντινή. Στο Κόπα Αμέρικα του 1942 διέλυσε με 12-0 τον Ισημερινό με τον Χοσέ Μανουέλ Μορένο να πετυχαίνει μάλιστα και το πιο γρήγορο χατ-τρικ στη διοργάνωση (μόλις σε 10 λεπτά)!
-Οι Χιγκίτα (Κολομβία, 1989), Ραμίρες (Ισημερινός, 1991) και Σιλαβέρτ (Παραγουάη, 1997) έχουν σκοράρει σε Κόπα Αμέρικα. Ποιο είναι το κοινό τους; Ότι είναι και οι τρεις τερματοφύλακες!
